Interview Giel Pastoor

Nieuwsgierig naar de voorstelling die nog niet gemaakt is

Vanaf half maart al is het leeg en stil in Parktheater Eindhoven. Dat gaat veranderen: vanaf 1 juli gaat het theater weer open, met het Parktheater 150 cm zomerfestival. 
Een interview met directeur/beweegstrateeg Giel Pastoor: ‘Als de wereld dan toch op zijn kop staat, laten we dan kijken hoe we er de komende tien jaar zo sterk mogelijk ingaan.’

Hoe gaat het met jou en je gezin?

‘Goed, iedereen is gelukkig gezond. En ik vind het fijn dat dat er een klein beetje beweging komt in de dingen. Dat we achter de schermen vandaan gaan komen’. 

Wat was je laatste herinnering aan het theater toen er nog live-voorstellingen waren? 

‘Ik herinner me de voorstellingen Tonio en Opera Melancholica van Opera2Day eind februari. En ik keek uit naar de voorstelling van Stef Bos. Dat was, achteraf, een kantelpunt. Hij stuurde een bericht vanuit Kaapstad dat hij onderweg was naar Nederland. Ik zei: de vraag is of jouw voorstelling wel doorgaat. 

‘We hebben in de beginperiode een andere aanvliegroute genomen dan andere instellingen. We hebben goed geluisterd naar de Veiligheidsregio. Daaruit vloeide de beslissing om het gebouw direct te sluiten voor een week en dat voelde goed. Dat was een week eerder dan de andere culturele instellingen. We begonnen meteen – als eerste theater in het land - voorstellingen te verplaatsen’. 

Het Parktheater is nu dik twee maanden dicht. Wat doet dat met je als directeur?

‘Enerzijds vind ik het afschuwelijk. Je kunt niet doen waar je voor staat, je kunt niet brengen waarvoor je bedoeld bent. Tegelijkertijd kan ik het niet veranderen. Dan moet je kijken wat je met deze periode wél kan. Dat is lastig, want je weet niet hoe lang het gaat duren. Je kunt wel nadenken over wat dit betekent: hoe deden we de dingen en waar staan we nu? Hoe houden we iedereen gezond? Hoe houden we het Parktheater overeind en welke kant gaan we op? Hoe houden we contact met het publiek? Het zet dus ook aan tot naar binnen kijken’. 

Het geeft ruimte?

‘Normaal maak je voor reflectie ruimte vrij of neem je die ruimte in je vakantie. Nu word je gedwongen door een werkelijkheid waar je geen of nauwelijks invloed op hebt. Het is te groot om het te negeren. Je móet erover nadenken hoe het Parktheater straks weer bij de mensen komt. Mijn eerste gedachte was: dat zal binnen een week of een maand wel weer kunnen. Maar dat werd het niet. De wereld staat op zijn kop. En als de wereld dan toch op zijn kop staat: laten we dan kijken hoe we straks zo sterk mogelijk de komende tien jaar ingaan’.

Sinds Ruttes aankondiging van de versoepelingen is er iets meer lucht. Een zomerprogrammering ligt in het verschiet. Scholen gaan in juli – met livestream – optreden. En er ligt een ‘Parktheater-roadmap’ klaar. Hoe zie je de (nabije) toekomst van het Parktheater?  

‘Ik denk dat het nog heel lang duurt voordat we weer iets van de oude situatie terugkrijgen. Waarin we alle zalen kunnen gebruiken en er een groot aanbod is. Maar het zál zich een keer herstellen, ook al zal het nooit meer helemaal normaal worden. Ik vind die verandering interessant, ik ben er nieuwsgierig naar. Het hoeft niet slechter te worden’. 

‘Tot die tijd leven we met elkaar in een avontuur. En hebben we uit te zoeken hoe het is met dertig mensen, en vervolgens met honderd mensen. Misschien straks wel met een versoepeling naar 200 en over een jaar naar 400 mensen. Kleine avonturen op weg naar wat straks ‘het nieuwe theater’ is. Met een ander soort producties. Want we zijn niet alleen; impresariaten en producenten moeten ook nadenken over de nieuwe werkelijkheid. Evenals de bezoekers. Wat willen zij als ze weer komen? Elke versoepeling is een stapje dichter bij die gewenste werkelijkheid’.

Het kabinet kwam met een steunpakket van 300 miljoen. Ook de provincie en de gemeente kwamen in actie met financiële middelen. Kan het Parktheater het financieel redden? 

‘Het geld van de minister zal overigens pas het land in gaan als er ‘gematcht’ wordt met de gemeenten en de provincies. Daar zijn wij absoluut mee geholpen omdat wij normaliter naast de subsidie veel eigen inkomsten hebben. Nu vallen deze inkomsten weg en hebben we een probleem. Dat is eigenlijk best ironisch. 

‘De verdienste van de medewerkers is dat we de afgelopen jaren eigen vermogen hebben kunnen opbouwen. Een deel daarvan zullen we nu moeten opsnoepen. Daar is het ook voor; het heet niet voor niets ‘weerstandsvermogen’. Ik vind financiële steun belangrijk, maar steun in woorden voor het belang van cultuur is net zo belangrijk. En die steun heb ik gelukkig wel gevoeld de afgelopen periode’. 

De programmering voor het nieuwe seizoen staat volledig op losse schroeven. Hoe krijg je als theater – samen met de gezelschappen en producenten - de corona-theaterpuzzel gelegd?

‘Dat is een hele lastige puzzel. Er is niemand die géén schade heeft. De schade van de één is wel urgenter en groter dan bij de ander. Er wordt achter de schermen druk gepraat om daar uit te komen en elkaar te helpen. En slimme afspraken over te maken. Ik geloof dat we er wel komen, al zal het lang gaan duren’. 

Denk je dat er theaters of impresariaten zullen verdwijnen?

Die kans is er zeker. Dat is het lastige van die puzzel. Tot half maart waren we nog met elkaar in onderhandeling over de mooiste voorstelling, tegen de beste prijs. We zijn nu óók aan het onderhandelen. Maar de insteek is nu: hoe kunnen we met elkaar de hele sector overeind houden? 
Tegelijkertijd weet je niet precies wát je aan het redden bent. Grote shows, opera’s… Laten we eerlijk en realistisch zijn: die komen nu nog even niet’. 

Bij het jubileum in 2014 keken we vooruit: hoe zou het theater er in 2020 uit komen te zien? Het is nu 2020. Hoe denk jij dat het theater er over zes jaar uit zal zien?

‘Ik denk dat er iets wezenlijks gaat veranderen. De wereld heeft op slot gezeten. En dat heeft veel mensen aan het denken gezet. Ik verwacht dat een deel van de mensen weer in oude patronen schiet. Maar ik denk ook wel dat er dingen gaan veranderen. 

'De vragen die we al hadden zijn nog steviger op tafel komen te liggen. Bijvoorbeeld: het vliegverkeer ligt al een tijd plat. Er is een relatie van luchtkwaliteit met welzijn. Dat geldt ook voor de theaterwereld. We lieten veel grote producties in Nederland rondreizen. Misschien moeten we slimmere manieren bedenken om dat in de toekomst mogelijk te blijven maken. 

‘Ik denk dat de situatie van nu de theatermakers kan aanzetten om kleinere, schitterende pareltjes van voorstellingen te maken in intieme settings. Die over zinnigere, meer betekenisvolle thema’s gaan. Laten we de tussenliggende tijd benutten om elkaar en theatermakers de ruimte te geven. Eindhovense makers die wij altijd al in het licht hadden staan. Gaandeweg zullen we, zodra het mag, zien dat er ook weer grotere shows mogelijk zijn.  

‘Daar hoort een ander financieel model bij. Dan is het natuurlijk wel fijn om de komende jaren hulp te krijgen. Want dit is eind 2020 niet afgelopen, het zal nog jaren doorsudderen. Als ik het Parktheater  naast het kunstenplan leg, tot en met 2024, dan bestaan we zestig jaar. Dan kunnen we weer filmpjes maken over hoe het theater er in 2030 zal uitzien. Ik denk dat we het op die manier gaan redden. Met dank aan ieders inzet en (financiële) steun. En natuurlijk met de terugkeer van makers en publiek’.

Waar kijk je het meeste naar uit?

‘We zitten nu in de overleeffase en we moeten met z’n allen knokken om overeind te blijven. Ik zal blij zijn als het überhaupt weer een beetje gaat lopen. Als de bezoekers weer kunnen genieten. De bijzondere sfeer in en rond de organisatie en in het gebouw weer ontstaat. En waar ik benieuwd naar ben is de voorstelling die nog niet gemaakt is. Hoe theatermakers hun creativiteit zullen gaan inzetten’. 

Reageren op dit interview? Mail naar giel@parktheater.nl

Alle blogs van Loes